Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Sanatçıları

Bu başlık altında Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı sanatçıları, yazarları ve şairleri hakkında hazırlanmış konu özeti ders notlarını sizlerle paylaşıyoruz. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı temsilcilerinin özellikleri ve önemli eser isimlerinin de yer aldığı bu yazıyı okuyarak Türk Dili ve Edebiyatı  dersinde Cumhuriyet dönemi yazar ve şairleri hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Sanatçıları

• Yaşar Kemal
• Necip Fazıl Kısakürek
• Orhan Kemal
• Atilla İlhan
• Faruk Nafiz Çamlıbel
• Yusuf Ziya Ortaç,
• Cahit Sıtkı Tarancı
• Ahmet Hamdi Tanpınar
• Nazım Hikmet Ran
• Sait Faik Abasıyanık
• Ömer Bedrettin Uşaklı
• Halikarnas Balıkçısı

Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Yazarları ve Şairleri

Halikarnas Balıkçısı

• Cevat Şakir Kabaağaçlı, doğum 1890, ölüm 1973.
• Bilinen adı Halikarnas Balıkçısı’dır. Yazılarında Bodrum’un antik çağlardaki adından (Halikarnasos) etkilendiği için, Halikarnas Balıkçısı terimini mahlas olarak kullanmıştır.
• Eserlerinde deniz, deniz hayatı, balıkçılık, deniz maceraları, Ege ve Akdeniz konulu hikayeler, romanlar ve Bodrum bulunur.
• Anadoluculuk akımından etkilenmiştir.
• Çoklu kültürden etkilenmiştir.
• Türk Edebiyatı, gazetecilik ve şiir alanlarında birçok esere imza atmıştır.

Halikarnas Balıkçısı Eserleri : Arşipel, Altıncı kıta Akdeniz, Düşün yazıları, Yaşasın deniz, Ege kıyılarından, Dalgıçlar, Ege’nin dibi, Deniz gurbetçileri, Aganta burina, burinata, Ege’den, Gülen ada, Merhaba Akdeniz, Parmak damgası, Anadolu tanrıları, Hey koca kurt, Çiçeklerin düğünü, Mavi sürgün.

Ömer Bedrettin Uşaklı

• Ömer Bedrettin Uşaklı, doğum 1904, ölüm 1946.
• Hece ölçüsü ile halk şiiri tarzında eserler yaratmıştır.
• Beş hececilerden esinlendiği ve devamı olduğu söylenir.
• Şiirlerinde Anadolu’ya sıklıkla yer verir.
• Doğa, deniz, tarihi atıfları sık sık kullanmaktan hoşlanmıştır.

Ömer Bedrettin Uşaklı Eserleri : Deniz sarhoşları, Sarıkız mermerleri, Yayla dumanı, Efe’nin dumanı, Bir hançer istiyorum, Veda, Aşkımın kini, Sevgiliye, Dağ başında bir gece, Efe’nin müjdesi, Kim bilir?, Engin şarkısı, Son dilek, Munzur dağları, Sılaya giderken, Son dilek.

Sait Faik Abasıyanık

• Sait Faik Abasıyanık, doğum 1906, ölüm 1962.
• Cumhuriyet döneminin en önemli yazarlarından biridir.
• Türkiye’de hikayeciliği başlatan mihenk taşlarındandır.
• Tarzı Çehov’u andırır ve hikayecilikte en usta temsilcilerin başında gelir.
• Hikayelerinde argo, halk dili ve günlük konuşma dilini başarıyla yansıtmıştır.
• Yazdığı eserlerde sıradan insanlardan esinlenerek oluşturulan hikayelere sıklıkla yer verilmiştir.

Sait Faik Abasıyanık Eserleri : Medar-ı maişet motoru, Havada bulut, Tüneldeki çocuk, Semaver, Sarnıç, Mahalle kahvesi, Kayıp aranıyor, Şimdi sevişme vakti, Yaşamak hırsı, Şahmerdan, Alemdağ’da bir yılan, Kumpanya, Lüzumsuz adam, Az şekerli, Havuz başı, Balıkçının ölümü, Müthiş bir tren, Açık hava oteli.

Nazım Hikmet Ran

• Nazım Hikmet Ran, doğum 1902, ölüm 1963.
• Şiire uyaklı dizeler ile başlamıştır.
• Nazım Hikmet Ran, Sovyetler birliğinde var olmuş bir şair olan Mayakovski’den etkilenmiştir. Bu etki neticesinde, şiir dili tamamen değişmiş ve bu dile öyküsel bir yenilik gelmiştir.
• Tüm eserlerini 8 kitapta birleştirmiştir.
• Şiirlerinden birçoğu bestelenmiş ve şarkıya dönüştürülmüştür.

Nazım Hikmet Ran Eserleri : Ceviz ağacı, Korkuyorlar, Geberiyorum, Kerem gibi, Gidenlerin türküsü, Hoş geldin kadınım, Piraye, Veda, Vapur, Şeyh Bedrettin destanı, Mavi liman, Bu memleket bizim ve daha yüzlercesi.

Ahmet Hamdi Tanpınar

• Ahmet Hamdi Tanpınar, doğum 1901, ölüm 1962.
• Türk Edebiyatına hece ölçüsü ile en başarılı şiirleri kazandırmıştır.
• Şiir diline yeni bir ses ve soluk olmuştur.
• Anlatıları kendine has bir dilde geliştirilmiştir.
• Hem hikaye hem roman hem de şiir yazmıştır.
• Eserlerinde edebi ve şiirsel bir anlatı dili kullanmıştır.
• Türk Edebiyatında eserlerinde bilinçaltı ve psikoloji kullanan nadir yazarlardandır.

Ahmet Hamdi Tanpınar Eserleri : 19. Asır Türk Edebiyat Tarihi, Yaşadığım gibi, Beş şehir, Abdullah Efendi’nin rüyaları, Yaz yağmuru, Ay’daki kadın, Hikayeler, Huzur, Sahnenin dışındakiler, Mahur beste, Saatleri ayarlama enstitüsü, ayrıca sayısız şiir.

Cahit Sıtkı Tarancı

• Cahit Sıtkı Tarancı, doğum 1910, ölüm 1956.
• Eserlerinde ağırlıklı olarak ölüm korkusu hakimiyet gösterir.
• Hece ölçüsü kullanmış, bu ölçüye yeni şekiller kazandırmıştır.
• Şiir ve eserlerinde Türk dilini etkili ve ustalıkla kullanmıştır.
• Toplumsal konuları kendi görüş ve bakış açısı ile kaleme almış, yansıtmıştır.

Cahit Sıtkı Tarancı Eserleri : Ömrümde sükut, Düşten güzel, Otuz beş yaş, Sonrası, Ziya’ya mektuplar, çokça şiir ve ölümünden sonra yayımlanan hikayeleri.

Yusuf Ziya Ortaç

• Yusuf Ziya Ortaç, doğum 1896, ölüm 1967.
• Şiire başladığı yıllarda aruz ölçüsü ile şiirler yazmıştır.
• Aruz ölçüsünden sonra, hece ölçüsü ile eserler yaratmıştır.
• Günlük hayatı sade bir dil ile işlemiş ve kaleme almıştır.
• Adı ‘’Akbaba’’ olan bir mizah dergisi yayımlamıştır.

Yusuf Ziya Ortaç Eserleri : Bizim yokuş, İsmet İnönü, Portreler, Sarı çizmeli Mehmet Ağa, Göz ucuyla Avrupa, Gün doğmadan, Beşik, Ocak, Nikahta Keramet, Şen kitap, Latife, Kördüğüm, Bir rüzgar esti, Yanardağ, Akından akına, Cen ufukları, Aşıklar yolu, Bir selvi gölgesi, Kuş cıvıltılar, Şeker Osman, Üç katlı ev, göç, Kürkçü dükkanı.

Faruk Nafiz Çamlıbel

• Faruk Nafiz Çamlıbel, doğum 1898 ölüm 1973.
• Türk Edebiyatında, beş hececiler olarak bilinen grupta yer alır.
• Şiirlerinde Anadolu’yu, aşkı, vatan sevgisini, memleketin güzelliğini işlemiştir.
• Türk Edebiyatında Anadolu’yu en iyi anlattığı düşünülen ‘’Han Duvarları’’ adlı şiirin yazarıdır.

Faruk Nafiz Çamlıbel Eserleri : Yıldız yağmuru, Şarkın sultanları, Gönülden gönüle, Çoban çeşmesi, Boğaziçi şarkısı, Han duvarları, Heyecan ve sükun, Elimle seçtiklerim, Dinle neyden, Akıncı türküler, Zindan duvarları, Tatlı sert, Akarsu, ek olarak onlarca tiyatro oyunu (senaryosu), ayrıca yayımlanmış yüzlerce makale, sohbet ve fıkra.

Atilla İlhan

• Atilla İlhan, doğum 1925, ölüm 2006.
• Eserlerinde zengin bir dil, toplumcu bir anlatı kullanmıştır.
• Bireysel romantizm tarzında bir anlatı dili vardır.
• Mavi şiir akımı olarak bilinen akımın öncülerindendir.
• Roman, şiir ve birçok dalda eserler hazırlamıştır.
• Film ve dizi senaryoları yazmış, çevirilere imza atmış, denemeler yayımlamıştır, birçok televizyon programı hazırlamıştır.

Atilla İlhan Eserleri : Sokaktaki adam, Yaraya tuz basmak, O sarışın kurt, Allah’ın süngüleri, Haco Hanım vay, Fena halde Leman, Kurtlar sofrası, Bıçağın ucu, Zenciler birbirine benzemez, Korkunun krallığı, Kimi sevsem sensin, Duvar, Ben sana mecburum, Bela çiçeği, Böyle bir sevmek ve daha sayısız şiir, roman, hikayeden oluşur.

Orhan Kemal

• Orhan Kemal, doğum 1914, ölüm 1970.
• Eserlerinde Anadolu halkının ezilmişliğini, işçi sınıfının hayat koşullarını, köylüyü ve fakirleri esas alan sosyalist görüşleri öne çıkmıştır.
• Türk Edebiyatına sayısız katkıda bulunmuştur.

Orhan Kemal Eserleri : Ekmek kavgası, Babil kulesi, Kardeş payı, Grev, İşsiz, Küçükler ve büyükler, 72. Koğuş, Baba evi, Gurbet kuşları, Murtaza, Suçlu, Gavurun kızı, Cemile, Avare yıllar, El kızı, Tersine dünya, Üç kağıtçı, Kanlı topraklar, Hanımın çiftliği, ek olarak sayısız roman, öykü, iki adet oyun ve derleme.

Necip Fazıl Kısakürek

• Necip Fazıl Kısakürek, doğum 1905, ölüm 1983.
• Cumhuriyet öncesi ve cumhuriyet sonrası yaşamı harmanlayan, hece, teknik, felsefe ve derin bir dil yapısı taşıyan eserler oluşturmuştur.
• Cumhuriyet ile yükselen değerlerden biridir.
• Şiirlerinde Allah’ı aramayı kendisine görev bildi.
• 1930 öncesi ve 1930 sonrası farklı türde eserler çıkardı.
• Fıkra, hikaye, makale, monografi, tiyatro, öykü, roman ve şiir alanlarında eserler üretti.
• Kalemi çok kuvvetli ve çok gizemli eserler yaratmasına sebep oldu.

Necip Fazıl Kısakürek Eserleri : Örümcek ağı, Şiirlerim, Çile, Ben ve ötesi, Kaldırımlar, Ruh burkuntularından hikayeler, Tohum, Kafa kağıdı, Aynadaki yalan, Namık Kemal, Birkaç hikaye birkaç tahlil, İhtilal, Hitabe, Hac, Babıali, Çerçeve, Son devrin din mahzumları, İman ve İslam atlası, Çöle inen nur, Bir adam yaratmak, Satırbaşı, Tohum künye, Para, Reis Bey, Abdülhamit Han.

Yaşar Kemal

• Yaşar Kemal, doğum 1923, ölüm 2015.
• Cumhuriyet tarihinin en önemli roman yazarlarından biridir.
• Halktan kopuk bir sanatı, sanat olarak görmemiştir.
• Birçok yazardan ve şairden etkilenmiştir.

Yaşar Kemal Eserleri : İnce Memed, Ağıtlar, Binboğalar efsanesi, Ağrıdağı efsanesi, Bugünlerde bahar indi, Karıncanın su içtiği, Çıplak deniz, çıplak ada, Kuşlarda gitti, Kale kapısı, Yılanı öldürseler, Ölmez otu, Deniz küstü, Teneke ve daha onlarcası.