Osmanlı devşirme sistemi nedir? Devşirme sisteminin faydaları, zararları, amaçları ve sonuçları hakkında bilgi oku.
İçindekiler
Devşirme Sistemi Nedir?
Devşirme sistemi, Osmanlı imparatorluğu zamanında ele geçirilen ve özellikle Rumeli, Balkanlar’daki Hristiyan ya da farklı inançlı topraklardan genç ve yetenekli çocukların toplanması ve sıkı bir eğitime sokularak üstün bir asker, yönetici konumuna getirilmesi olarak tanımlanmaktadır. Genel olarak devşirme sisteminin tabiri yukarıda anlattığım gibidir.
Faydaları ve Zararları
Çocukların yetenekleri dikkate alınarak eğitim verilmesi bu sistemin en büyük faydalarından biridir. Mesela güçlü bir çocuk yeniçeri ocağına alınmak için yetiştirilirdi. Eğer devlet işlerine meyilli ise saray içinde görevlendirilmek üzere devlet yöntemi hakkında eğitim görürdü. devşirme sisteminin sağladığı yararlar hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki listeye göz atabilirsiniz.
- Yeniçeri ve Bostancı ocağının oluşumunu sağladılar.
- Devlet içinde önemli bir sınıfa sahip olundu.
- Aralarından pek çok iyi devlet adamı çıkmış ve hizmet etmişlerdir.
- Devlete askeri olarak çok faydaları olmuştur.
- Maaş yükü fazlasıyla azalmıştır.
- Verilen toprakların yönetimi ile güvenliği sağlanmıştır.
Osmanlıda devşirme sisteminin uygulanması her ne kadar faydalı gibi görünse de aslında bu sistemin zararları da vardı. Devşirme sisteminin zararları kısaca şu şekilde sıralayabiliriz.
- Güçlenmesi ile devlet içinde bazı entrikalar ortaya çıkmıştır ve bu sebeple devlet adamlarının ölümüne step olmuştur.
- Anadolu seferlerine çıkıldığında halka kötü davranırken, Hristiyan ülkelerde ise daha yumuşak davrandıkları görülmüştür.
- İç karışıklıklar çıkmıştır ve devlet işlerine odaklanma sorunu yaşanmıştır.
Devşirilen bu çocuklar kafileler halinde İstanbul’a getirilir ve burada sünnet edilerek Müslüman olmaları sağlanırdı. Yeniçeri ağası teftiş eder, çiftlik sahiplerinin yanına verir, Türkçeyi ve Müslüman geleneklerini öğrenmelerini sağlardı.
Amaçları ve Sonuçları
Devşirme sisteminin amaçları ve sonuçları hakkında bilgi kısaca bilgi vermek gerekirse bu sistem sayesinde İslamiyet yayılmaya başlamıştır. Ayrıca asker sayısında da artış olmuştur. Daha güçlü bir ordu elde edilmiş ve yeni fethedilen yerlerin güvenliği ve korunması için yardımcı olmuştur. Aynı zamanda bu sayede Türk – Müslüman olmayan bireylerin eğitilmesi ile devlet olarak kendilerine bağlamışlardır. Askeri yetenekleri üstün olanlar yeniçeri, diğerlerinin de cebeci, topçu, tersane görevlisi ve lağımcı olması sağlanırdı. Zeki olanlar ise sarayda yer alırlardı. Devşirmelere hiçbir zaman için köle gözüyle bakılmamıştır. Bu en başta İslam hukukuna aykırıdır. Çünkü İslam’da Müslümanların köle olması gibi bir durum söz konusu değildir. Zaten en başta da gönüllülere fırsat verilmiştir.
