Ömer Hayyam Kimdir? Hayatı ve Çalışmaları

Ömer hayyam kimdir? Ömer hayyam’ın hayatı, yaptığı çalışmalar (eserleri-kitapları) , şiirleri, matematik ile ilgili sözleri hakkında bilgi oku.

Ömer Hayyam Kimdir?

Gerçek adı, Gıyaseddin Eb’ul Feth Ömer İbni İbrahim el-Hayyam’dır. Kendisi 18 Mayıs 1048 yılında İran’da doğmuş bir şair, filozof, astronom ve matematikçidir. isminin içerisinde geçen Gıyaseddin kelimesinin Türkçe karşılığı  ise inancın omzudur.

Ömer Hayyam’ın Hayatı

Ömer Hayyam hayatı, içinde yaşadığı İslam kültürüne hakim olan anlayıştan ayrılmış ve evreni anlamak adına kendi içinde akıl yürütmelerinde bulunmuştur. Bu anlamda eşine az rastlanan bir edebi başarı göstererek dörtlükleri ile nam salmıştır. Aynı zamanda çadırcı anlamına gelen Hayyam ismi, babasının zanaatı olan çadırcılıktan gelmedir. İstanbul’daki Beyoğlu ilçesinin semtlerinden birinin adı da oradan gelmektedir. Hayyam aynı zamanda müthiş bir matematikçiydi. Özellikle 3. dereceden bilinmeyen denklemler ile ilgili yazdığı eserlerinde, bilinmeyen rakam yerine Arapçada “şey” anlamına gelen kelimeyi kullanmıştır.

Sonralarında eseri farklı dillere çevrildiğinde ise İspanyolca olarak “xay” diye çevrilmiştir. Bir süre sonra da bu kelime ilk harfine indirgenmiş ve bilinmeyen rakam simgesi olarak x kullanılmıştır. Ayrıca kendisi binom açılımını kullanan ilk bilim insanıdır.

Ömer Hayyam, şiirlerinde edindiği eğlence düşkünü tavrı ile rubailerden dolayı ün kazanmıştır. Tarihteki pek çok önemli insanın aksine Ö. Hayyam’ın doğduğu tarih, günü gününe bilinmektedir. Bunun sebebi ise Hayyam’ın takvim bilgisinin mükemmel olması ile kendi doğum tarihini net olarak bulmasıdır. Rubailerinde genel olarak dünya, Allah, toplumsal örgütlenme ve devlet üzerine, hayatla ilgili konulara özgürce değinen Hayyam, bu akıl yürütmelerinde asla sınır tanımamıştır. Kendi devrindeki hiçbir kurala bağlı kalmamış ve kendisinden önceki toplulukların da insan aklına koyduğu sınırları kabullenmemiştir.

Bu sebeple dünyayı, insanı ve var oluşu kendi aklı ile tanımlamıştır. Kendisi, büyük bir evrenselliğe sahip olarak çağını aşmıştır.

Dünya biliminde de önemli bir yeri olan Ömer Hayyam günümüz takvimi olan Miladi takvim ile Hicri takvimden çok daha hassas olan Celali takvimi bulan kişidir.

Küçük çaplı bir araştırma yaptığınızda  Pascal üçgeni olarak tanıtılan, matematikteki üçgen kavramının da Hayyam’a ait olduğunu görürsünüz.

Ömer Hayyam’ın bilinen rubai sayısı 158’dir. Ayrıca tarihteki ilk bilinen savaş karşıtı eylemci unvanına da sahiptir. Rubailerinin çevirisi pek çok farklı çevirmen tarafından yapılsa da Türk halkına sevdiren isim Sabahattin Eyüboğlu olmuştur.

Ömer Hayyam Şiirleri

Aşağıda ömer hayyam’ın şiirlerinden ve rubailerinden birkaç tane paylaştık.

Sevgiyle Şiiri

Sevgiyle yoğrulmamışsa yüreğin
Tekkede, manastırda eremezsin
Bir kez gerçekten sevdin mi dünyada
Cennetin cehennemin üstündesin.

Bir sır daha var, çözdüklerimizden başka
Bir ışık daha var, bu ışıklardan başka
Hiçbir yaptığınla yetinme, geç öteye!
Bir şey daha var, bütün yaptıklarından başka.

Ömer Hayyam

Sefa Sür Şiiri

Geçmiş günü beyhude yere yâd etme,
Bir gelmemiş an için de feryat etme
Geçmiş gelecek masal bunlar hep
Eğlenmene bak ömrünü berbat etme.

Niceleri geldi, neler istediler,
Sonunda dünyayı bırakıp gittiler.
Sen hiç gitmeyecek gibisin değil mi?
O gidenler de hep senin gibiydiler.

Dünyada ne var, kendine dert eyleyecek,
Bir gün gelecek ki can bedenden gidecek,
Zümrüt çayır üstünde, sefa sür iki gün…
Zira senin üstünde de otlar bitecek

Ömer Hayyam

1 Nolu Rubai Şiiri

Dünyayı süslediler, bir şey kalmadan.
Bu süslere inanma, akıl olmadan.
Giden de çok dünyadan, gelen de ama;
Sen payını al ondan, seni almadan!

Ömer Hayyam

Ey Kör! Şiiri

Ey kör! bu yer, bu gök, bu yıldızlar, boştur boş!
Bırak onu bunu da gönlünü hoş tut hoş!
Şu durmadan kurulup dağılan evrende
Bir nefestir alacağın, o da boştur boş!

Ömer Hayyam

Hacı Hoca Olmak Yetmez Şiiri

Ömer Hayyam Sözleri

Ezel avcısı bir yem koydu oltasına bir canlı avladı Adem dedi adına iyi kötü ne varsa yapan kendisiyken tutar suçu yükler kendinden başkasına. Ömer Hayyam

Geçmiş olan dünden hiç yad etme, yarın da gelmemişken feryat etme, düşünme geleceği de geçmişi de, şimdi şen ol da yaşamı berbat etme. Ömer Hayyam