UNESCO Nedir? Unesco’nun Açılımı, Amacı ve Çalışmaları

Bu yazımızda Unesco hakkında detaylı bir rehber oluşturduk.  Yazımızı okuduğunuzda Unesco nedir, ne işe yarar? açılımı, çalışmaları, kuruluş amacı, faydaları, zararları, görevleri ve unesco dünya mirası listesi hakkında detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.

Unesco Nedir?

Unesco birleşmiş milletler teşkilatına bağlı bir kuruluştur. Unesco’nun açılımı ise United Nations Educational Scientific and Cultural Organization yani dilimizdeki karşılığı ile Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu’dur.

Unesco’nun amacı ise milletler arasında eğitim, bilim, kültür alanlarında bulunan iş birliğini geliştirerek yakınlaşmayı sağlamaktır. 1946 tarihinde ikinci dünya savaşından sonra kurulmuştur. Sözleşmesi ise 1945 de Londra’da 44 ülkenin temsilcilerinin katıldığı bir toplandı da imzalanarak gündemimize geçmeyi başarmıştır. Türkiye 22 devlet arasında bulunan sözleşmeyi imzalayan onuncu devlet olarak ön plana çıkmıştır. Unesco çok geniş bir kitleye sahip olarak 195 üye devleti ve 10 ortak üye devleti bulunmaktadır. 20 Mayıs 1946 da Türkiye de onaylanmıştır ve Unesco 25 ağustos 1949 tarihinde Türkiye milli komisyonu faaliyete geçmiş bulunmaktadır. Unesco’nun merkezi Paris’tedir. Yıllardır devam eden eğitim, bilim ve kültür alanlarında farklı çalışmalar yaparak gün geçtikçe gelişmeye devam etmektedir.

Unesco’nun yaptığı çalışmalar arasında en dikkat çekeni okuma yazma bilmeyenlerin sayısının azaltması’dır. Bunun yanında okul ve kütüphanelere yardım etme kampanyalarıyla da ön plana çıkmaktadır. Bütçesi ve diğer statüler bakımın bağımsız olmasıyla birlikte Teşkilat çalışmalarını birleşmiş Milletlere rapor etmekle görevli bir kurumdur. BM Üyesi olan devlet, Unesco’ya üye olmak istediğinde böyle bir hakkı bulunmaktadır. BM’ye paralel olarak üç organ kuruluşu bulunmaktadır.

• Genel Konferans
• Yürütme Kurulu
• Sekreterlik

Genel konferans

Genel konferans 195 üye devletin temsilcilerinden oluşmaktadır. 1949 -1953 tarihleri arasında sürekli olarak her yıl toplanılmıştır. Ancak 1954’den sonra 2 yılda bir defa toplanabilmişlerdir. Toplantılara üye devletler katılabilmekteydi. Ancak üye olmayan devletler ve hükümet arasında bulunan kurumlar genel konferansı gözlemci olarak izleme şansını yakalamışlardır. Genel konferans kuruluşun politikalarını ve temel çalışma planlarını belirlemektedir. Ancak Unesco’nun en önemli organları arasında bulunmaktadır. Yürütme kurulu üyeleri ya da genel direktörü seçme hakkı da genel konferans sayesinde gerçekleşmektedir.

Yürütme Kurulu

Genel yönetimini yürütme kurulu üstelenerek genel konferansın çalışmalarınızı hazırlar aynı zamanda uygulamaları takip etme gibi görevleri bulunmaktadır. Genel konferans tarafından yürütme kurul görevlisi seçilmektedir. Görev süreleri 4 yıl 58 üyeden oluşmaktadır. Ayrıca yılda 2 kez toplanmaları gerekmektedir. Unesco’nun bu organında Türkiye adı altında görev yapan temsilciler arasında Reşat Nuri Güntekin, Ahmet Kutsi Tecer ve Prof. Dr. Bedrettin Tuncel gibi isimlerinde yer aldığını söylemek isteriz.

Sekreterlik

Genel konferans tarafından 6 yıllığına seçilen bir genel direktör ve onunla birlikte görevlendirilen personelde oluştuğunu bilmekteyiz. 2009 tarihinden sonra 170 ülkede toplam 2000 civarı çalışanla birlikte sekreterlikte görevde olan Genel Direktör Irina Bokava olarak karşımıza çıkmaktadır.

UNESCO’nun Kuruluş Amacı ve Görevleri

Unesco’nun kuruluş amacı, eğitim, bilim ve kültür alanında uluslararası işbirliğini sağlamaktır. Böylelikle dünya barışına katkıda bulunmaktadır. İnsan hak ve özgürlüklerini temek ilke olarak benimseyerek ön plana çıkmıştır. İnsanlar arasında dil, din, ırk ve cinsiyet ayrımı bulunmamaktadır. Böylelikle üye devletlerinde bulunan komisyon aracılığı ile çeşitli çalışmalar yaparak gündeme çıkmaktadır. Unesco’nun görevleri arasında bilim, kültür ve eğitim alanların da önemli çalışmalar yaparak üye olan ülkelerin tarihi eserleri ve yapıların dünya mirası kabul edilmesiyle birlikte bunları koruma görevi bulunmaktadır.

Unesco Dünya Mirası Listesi

UNESCO Dünya miras listesine giren birçok liste bulunmaktadır bunlardan bazıları şu şekildedir;

• Çin seddi
• Belize
• İstanbul Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası
• Safranbolu şehri
• Selimeye Camii ve Külliyesi
• Çatalhöyük neolitik kenti
• Osmanlı imparatorluğunun doğuşu
• Diyarbakır Kalesi
• Göbeklitepe, Şanlıurfa
• İzmir Efes
• Bursa ve Cumalıkızık
• Hevsel Bahçeleri gibi birçok dünya miras listesi bulunmaktadır. Unesco bu dünya miraslarını korumakla görevlendirilmiştir.

Unesco Çalışmaları

Unesco’nun Faaliyetleri arasında birçok etkinlik ve çalışma bulunmaktadır. Yararlı kuruluşlar arasında gösterilen bu kurum ülkemizde dünya mirası listesi  ile bilinmektedir.  Fakat en önemli çalışmaları arasında okuryazar oranını yükseltmeyi başarmış ve ülkelerin eğitim düzeylerini düzenleme çalışmaları ile ön plana çıkmayı başarmış olmasıdır. Ayrıca uluslararası barışı sağlamış ve temel teknik eğitimde görev alacak öğretmenleri yetiştirerek önemli sanat olaylarını destekleyerek büyük faaliyetler ortaya koymuştur. Özellikle tiyatro, sinema televizyon ve basın gibi sanatla ilgili olarak iletişim araçlarını geliştirmiş ve bu amaçlara yardım etmiş bulunmaktadır.

Unesco her yıl çeşitli etkinliklerle devletlerdeki yetişkinlere temel eğitim vererek okuryazar oranını yükseltmeyi başarmıştır. World Survey of Education kuruma bağlı olarak üç yayın organı çıkarmaktadır. Kurak bölgeler programı ile kurumun en önemli projelerinde yer alarak olağan üstü çalışmalar ortaya çıkarmış bulunmaktadırlar.

Ayrıca nükleer enerjinin barışçı maksatlarını kullanarak CERN’e yardımcı olarak da ön plana çıkmayı başarmıştır. Milletler arasındaki anlaşmaları çözmek için çalışmalar yaparak BM’nin isteği üzerine araştırmalar yaparak din, dil, ırk ve cinsiyet ayrımcılığının yapılmaması ve kimsenin kimseden üstün olmadığına dair önemli çalışmalar yapmış bulunmaktadır. Kısacası Unesco birçok faaliyetlerde bulunarak birçok alanda gelişmeler göstermiş ve kurum olarak her zaman ön plana çıkmayı başarmıştır.

UNESCO İletişim Bilgileri

Adres: Headquarters is established 7 place Fontenoy, 75007 Paris, France.
Telefon: +33 (0)1 4568 1000
Website: unesco.org/en
Facebook: facebook.com/unesco/
Twitter: twitter.com/UNESCO
Youtube: youtube.com/UNESCO
Instagram: instagram.com/unesco/
Linkedin: linkedin.com/company/unesco

Unesco Türkiye Milli Komisyonu

Adres: 100. Yıl, Gaziosmanpaşa Mahallesi, Reşit Galip Cd, Gökçek Sk. No:11, 06700 Çankaya/Ankara
Telefon: (0312) 426 58 94
Website: https://www.unesco.org.tr/
Facebook: facebook.com/UNESCOTurkiye/
Twitter: twitter.com/UNESCO_Turkey